Een van de voordelen van boekenmarkten is dat je voor een klein tot heel klein bedrag kennis kan maken met een schrijver of schrijfster die je nog niet kende. En Greta Seghers kende ik nog niet.
Ze schreef volgens de flaptekst een roman over een niet meer zo piepjonge vrouw die een studiereis meemaakt met tweeënveertig meisjes uit de hoogste klas van het gymnasium. Naar Griekenland onder leiding van de leraar klassieke talen. “Een roman over liefde, wanhoop en verraad, waarbij achter ieder geheim een nieuw geheim schuilgaat.”
Greta Seghers past een interessante structuur toe. Zij verdeelt het verhaal van haar roman in eenendertig korte hoofdstukken; samen 239 pagina’s. Tien hoofdstukken – steeds onderbroken door andere – heten “Margriet”, de vrouw van rond de vijftig die de reis meemaakt. Zeven jaar daarvoor maakte haar dochter dezelfde reis, onder dezelfde leiding. Zeven hoofdstukken heten Lydia, een meisje van zestien, zeventien, net als alle meisjes. Zij komt speciaal in beeld omdat ze Margriet sterk doet denken aan haar eigen dochter. De naam van het hoofdstuk kondigt aan vanuit welk perspectief dat deel van het verhaal wordt geschreven. Hoewel de leraar een belangrijke rol speelt, krijgt hij nooit het perspectief toebedeeld. Dat krijgt wel zijn assistent, Griekenland-fan en eigenaar van een Grieks restaurant, Joz (8). Verder zijn er vier hoofdstukken voor Fiona en twee voor Joyce, de vriendin van Joz die later aankomt. Een wisselend perspectief dus, maar de lezer raakt door deze duidelijke afbakening niet verward. Het voordeel van het wisselende perspectief is dat je ook meekrijgt hoe anderen dan de hoofdpersoon, Margriet, de reis en de gebeurtenissen beleven.
Voor Margriet is het belangrijk om de reis die haar dochter in het verleden maakte een keer aan den lijve te ervaren. Het waarom wordt langzaam maar zeker duidelijk.
De liefde speelt een grote rol. Vriendinnen die een stap te ver gaan met de minnaar van hun vriendin, echtgenoten die hun handen niet thuis weten te houden, de gewetenloze Don Juan, de troosteloze verlatene, hetero- en lesbische liefde. Met zoveel mensen en een aantal flashbacks doet het helemaal niet gewild aan dat het allemaal in deze ene roman is terechtgekomen. Wat wel iets minder had gekund is de hoeveelheid studiemateriaal die in het verhaal is vervlochten. Ik heb wel recensenten gelezen die aan dit punt zwaarder tilden dan ik, maar soms, als de leraar op een mythische plek weer wat gaat uitleggen, betrapte ik mezelf op vrij vluchtig lezen. Op zich genomen is het prima de lokale kleur goed mee te nemen, en ik heb ook het geduld en de interesse wel, maar het blijft oppassen om het evenwicht niet te verstoren. De lezer is in de eerste plaats geïnteresseerd in de voortgang van het verhaal.
Dat het gebeurt is niet onbegrijpelijk, de schrijfster was lerares geschiedenis (nu fulltime auteur). Ze heeft dus de nodige kennis in huis. Daarmee raken we aan een risico: je weet veel van een onderwerp, je bent er enthousiast over, en onwillekeurig belandt veel van die kennis in je roman. Tegelijkertijd is veel of teveel een kwestie van smaak. Wie ontspannen en met enig geduld leest, zou misschien zelfs nog wel meer over de plaatsen willen weten die klas vijf bezoekt. De slotsom van dit alles is dat je als schrijver moet oppassen met de hoeveelheid technische informatie die je in je verhaal stopt.
Het verhaal gaat of het nu door de een of door de ander wordt verteld, wel steeds verder. De verhalen, moet ik eigenlijk zeggen. Niet alleen Margriet draagt een zwaar verhaal met zich, Lydia heeft een eigen, lichter verhaal, dat van Fiona gaat onder andere over haar seksuele geaardheid. Joz en Joyce hebben hun eigen verhalen en een relatie. Zoals ook in de werkelijkheid ieders leven verdergaat, ontwikkelen zich ook de verhalen van de personages. Daarmee doet Seghers wat schrijvers moeten doen: ervoor zorgen dat het verhaal vooruit gaat, naar de climax die de schrijver in gedachten heeft. Wat ook klopt is de plaats van handeling, ruimte, in de schoolse terminologie. Er zijn verhalen die zich, om maar wat te noemen, in Cochabamba (Bolivië) afspelen maar die de schrijver net zo goed in het ongeveer even grote Rotterdam had kunnen situeren. In de roman In liefdesnaam is dat niet zo. De reis en Griekenland maken een essentieel deel uit van het verhaal.
Geef een reactie