Vijf verhalen, één motief en één datum, de liefde en de nacht van 19 op 20 maart 1929. Mocht je denken daarmee en voorspelbaar of zelfs alledaags boek in handen te hebben, dan kom je bedrogen uit. Bedrogen in de goede zin van het woord, want de verhalen zijn heel verschillend, net als de plaatsen, de omstandigheden en de personages. Eigenlijk kun je alleen bij oppervlakkig denken veronderstellen dat het ene verhaal met de liefde als thema zou lijken op het andere. Misschien als de verhalen zich allemaal in de stad afspelen, tussen studenten, of tussen dertigers in een Vinex-wijk… Maar genoeg algemene speculaties, terug naar het boek.
Het zou zonde zijn om de vijf verhalen in het kort na te vertellen, als dat al zou gaan zonder die verhalen ernstig tekort te doen. Wáár ze spelen, dat kan wel denk ik. Het eerste verhaal speelt in Afrika, de Katanga spoorlijn is zojuist ceremonieel geopend en de hoofdpersoon bevindt zich onder de genodigden tijdens de eerste rit. Die spoorlijn bestaat, verschillende elementen ook, maar het verhaal is fictie, en zo hoort het ook als je luistert naar een nachtvertelling.
In het volgende verhaal treffen we twee jonge en heel verschillende mannen die met een klein zeilbootje in de haven van Lissabon zijn beland. Het derde verhaal heet Experimenten met de duur van de liefde. Hier is een hoofdpersonage erop uit om via experimenten te zien of de liefde die een mens heeft, constant is of langzaam afneemt. Kan de mens alleen de eerste keer met volle kracht liefhebben? Interessante gedachtegang en boeiend om te zien waar dit op uitloopt.
Op de avond van de negentiende maart 1929 zweefde de jonge schrijver Jason Toft door de binnenstad van Kopenhagen. Dit is de eerste zin van het vierde verhaal: Vertelling over een huwelijk. Weer heel anders en niet te vergelijken tot de vorige verhalen. Over het laatste en veruit kortste verhaal zeg ik niet meer dan dat een spiegel een belangrijke rol speelt.
Na het lezen van de laatste bladzijde, op het moment dat ik overdacht wat ik nu eigenlijk had gelezen, plaatste ik een kanttekening bij dat ene motief dat op de achterflap wordt genoemd. Inderdaad, de liefde is steeds belangrijk, maar er is meer. Steeds zijn de personages op plaatsen waar zij niet thuis zijn, in letterlijke of overdrachtelijke zin. De Europeanen in het hart van Afrika, de twee mannen die verzeild, buiten hun plan, in Lissabon terechtkomen. Steeds gaat het om een kritiek moment, een crisis soms. Wie denkt dat ik om de hete brei heen draai, vaag blijf, die heeft gelijk. De hete brei moet je zelf eten, lezen in dit geval. De verhalen nemen je stuk voor stuk mee in onverwachte werelden en worden door Peter Høeg verteld op een sprankelende manier die je vastpakt en niet meer loslaat.
keesschrevel 